بررسی زمینه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگیِ شعر فارسیِ عصر اکبر شاه گورکانی در شبه قارّه ی هند

رساله ی حاضر با عنوان «بررسی زمینه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگیِ شعر فارسیِ عصر اکبر شاه گورکانی در شبه قارّه ی هند»، در راستای بررسی بسترهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مناسب رواج و بالندگی شعر فارسی در عهد اکبر شاه به عنوان دوره ی اوج رواج زبان و ادب فارسی در آن سرزمین تدوین گردیده است . این پژوهش به مدد بهره-مندی از منابع معتبر و دست اوّل تاریخی و ادبی و با تأکید بر سروده های پنج شاعر برجسته ی عهد اکبر شاه؛ یعنی غزالی مشهدی، فیضی فیّاضی، نظیری نیشابوری، عرفی شیرازی و ابوالقاسم کاهی در چهار بخش فراهم آمده است. در بخش اوّل و تحت عنوان کلّیّات به بررسی مختصّات جغرافیایی و اقلیمی شبه قارّه، مشترکات فرهنگی، نژادی و زبانی دو تمدّن کهن ایران و هند و نیز پیشینه ی زبان و ادب فارسی در آن سرزمین پرداخته شده است. در بخش دوم، زمینه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تیموریان ایران و هند به عنوان پیشینیان اکبر شاه مورد بررسی قرار گرفته و نیز رویکرد ایشان به فرهنگ و ادب فارسی، شرح شده است. نویسنده در بخش سوم که در حقیقت پیکره ی اصلی این پژوهش نیز می باشد، طی دو فصل، پس از بررسی زمینه های مساعد سیاسی، به تحلیل و شرح زمینه های مطلوب اجتماعی و فرهنگی عصر اکبر شاه گورکانی به سبب رشد و رواج روز افزون شعر فارسی در شبه قارّه ی هند پرداخته و سپس برای تأیید و تأکید نظریات ارائه شده از نمونه های شعری شاعران عهد، بهره برده است. در بخش چهارم با عنوان تیموریان هند پس از اکبر شاه، در مقام مقایسه و برای درک هر چه بیشترِ شرایطِ مطلوب عصر اکبر شاه، سرنوشت زبان و ادب فارسی پس از عصر وی، تا زمان تسلّط انگلیسی ها بر شبه قارّه، شرح شده و در نهایت به عنوان نتیجه گیری، نتایج حاصل شده از رهگذر پژوهش حاضر، ارائه گردیده است.